admin
Hiện nay, các chuyên gia an ninh mạng liên tục cảnh báo về sự bùng phát của email giả mạo cơ quan Nhà nước tại Việt Nam. Những chiến dịch lừa đảo tinh vi này gây ra nhiều nguy cơ nghiêm trọng cho doanh nghiệp và người dùng cá nhân. Việc nhận diện và phòng tránh hiệu quả trước loại hình tấn công này đang là thách thức hàng đầu trong bối cảnh chuyển đổi số phát triển nhanh chóng.
Thực trạng email giả mạo và phishing tại Việt Nam năm 2025
Năm 2025 chứng kiến sự tăng trưởng đáng kể của các cuộc tấn công qua email giả mạo trên toàn quốc. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến cá nhân mà còn gây tổn thất lớn cho doanh nghiệp và tổ chức chính phủ. Các chiêu trò phishing ngày càng tinh vi, khiến nhiều người dùng khó phân biệt thật – giả. Đặc biệt, với sự trợ giúp của công nghệ AI, những email độc hại được tạo ra với độ tin cậy cao hơn, làm gia tăng nguy cơ mất an toàn thông tin.
Minh họa email giả mạo cơ quan Nhà nước
Số liệu về email độc hại và vai trò của AI
Theo các khảo sát mới nhất, số lượng email độc hại gửi đến người dùng ở Việt Nam vượt mốc nhiều triệu mỗi tháng. Trong đó, AI đóng vai trò then chốt khi được sử dụng để tự động hóa quá trình tạo nội dung giả mạo, sao chép phong cách hành văn chính thức và tạo ra các tệp đính kèm chứa mã độc. Điều này làm cho các phương pháp bảo vệ truyền thống trở nên kém hiệu quả hơn, buộc ngành an ninh phải liên tục nâng cấp hệ thống phát hiện.
Tác động của email giả mạo đến doanh nghiệp
Email giả mạo không chỉ gây thiệt hại về tài chính mà còn làm giảm uy tín và niềm tin của khách hàng vào doanh nghiệp. Nhiều đơn vị đã bị đánh cắp dữ liệu hoặc rò rỉ thông tin mật bởi các tệp đính kèm chứa mã độc từ thư điện tử giả danh cơ quan thuế hay ngân hàng. Ngoài ra, việc phục hồi hệ thống sau các cuộc tấn công này thường kéo dài và tốn kém, ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động kinh doanh.
Các hình thức giả mạo phổ biến từ cơ quan thuế, ngân hàng và nhà cung cấp lớn
Phổ biến nhất là các email thông báo về nghĩa vụ thuế hoặc yêu cầu xác thực tài khoản ngân hàng nhằm lừa người nhận mở tệp đính kèm hoặc click vào đường link chứa phần mềm độc hại. Ngoài ra, một số email giả dạng nhà cung cấp dịch vụ lớn cũng xuất hiện để đánh lừa người dùng cập nhật thông tin thanh toán hoặc tải tài liệu quan trọng. Những chiêu thức này ngày càng được cải tiến để phù hợp với từng đối tượng mục tiêu.
Chiêu thức tinh vi trong các email giả mạo công văn thuế
Những lá thư giả mạo dưới dạng công văn thuế không chỉ đơn giản là cảnh báo hay thông báo mà còn mang theo các file đính kèm có thể gây hại cho hệ thống máy tính. Các chuyên gia đã phát hiện ra hàng loạt mẫu tệp đính kèm được mã hóa phức tạp nhằm vượt qua lớp kiểm tra an ninh thông thường. Việc nhận biết các dấu hiệu bất thường trong cấu trúc thư điện tử trở nên cần thiết hơn bao giờ hết để tránh hậu quả nghiêm trọng.
EG-Platform phát hiện mã độc trong vùng ảo (Virtual Area)
Phân tích các dạng tệp đính kèm độc hại pdf.z chứa mã độc JavaScript
Một trong những thủ đoạn phổ biến là gửi file đính kèm có định dạng pdf.z – một dạng file nén đặc biệt chứa đoạn mã JavaScript nguy hiểm. Khi người nhận mở file này, mã độc sẽ kích hoạt ngay lập tức và có thể chiếm quyền điều khiển thiết bị hoặc đánh cắp dữ liệu nhạy cảm. Chiêu thức này rất khó bị phát hiện vì tệp nén được đặt tên giống như tài liệu hợp lệ, đồng thời có khả năng né tránh phần mềm chống virus thông thường.
Đặc điểm nhận diện email không hợp lệ và thiếu chữ ký xác thực
Những email giả mạo thường thiếu đi các yếu tố bảo mật bắt buộc như chữ ký số hoặc chứng chỉ xác thực từ cơ quan phát hành chính thống. Người dùng có thể dựa vào tiêu chí như địa chỉ gửi không khớp với tên miền chính thức của cơ quan thuế hoặc ngân hàng, câu chữ trong nội dung có dấu hiệu sai sót ngữ pháp hoặc thiếu tính trang trọng để phát hiện sớm nguy cơ lừa đảo.
Mức độ nguy hiểm của tệp đính kèm tự chạy xâm nhập hệ thống
Tệp đính kèm tự động thực thi khi mở có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng như lây lan ransomware hay cài backdoor vào mạng nội bộ doanh nghiệp. Một khi mã độc được kích hoạt, hacker có thể truy cập vào toàn bộ hệ thống, đánh cắp dữ liệu tài chính hoặc làm tê liệt hoạt động vận hành. Do đó việc kiểm soát chặt chẽ và sử dụng các giải pháp bảo mật hiện đại để quét kỹ càng mọi tập tin trước khi mở là cực kỳ quan trọng.
Công nghệ bảo mật tiên tiến chống lại tấn công email giả mạo
Trước sự gia tăng nhanh chóng của các cuộc tấn công qua email giả mạo, nhiều nền tảng an ninh mạng đã ứng dụng những công nghệ tiên tiến nhằm nâng cao khả năng phòng thủ. Các giải pháp không chỉ dựa trên việc rà soát chữ ký malware truyền thống mà còn kết hợp phân tích hành vi file trong môi trường ảo cô lập để phát hiện những biểu hiện bất thường tiềm ẩn nguy hiểm. Kết quả đạt được đã góp phần đáng kể giảm thiểu tỷ lệ thành công của nhóm hacker tinh vi.
Điểm đánh giá rủi ro của một Email lừa đảo
Cơ chế Virtual Area và phân tích hành vi file đính kèm trong môi trường ảo cô lập
Virtual Area là một môi trường mô phỏng an toàn nơi tất cả các file đính kèm được chạy thử nghiệm mà không ảnh hưởng tới hệ thống thực tế. Qua đó, mọi thao tác đáng ngờ hay hành vi bất thường sẽ được ghi nhận và phân tích sâu sắc nhằm xác định khả năng chứa malware trước khi cho phép người dùng truy cập thực sự. Phương pháp này giúp phát hiện sớm các mẫu mã độc mới chưa từng xuất hiện trên kho dữ liệu truyền thống.
Sử dụng máy học (ML) để phát hiện mẫu malware mới và zero-day threats
Máy học góp phần tạo nên bước đột phá trong lĩnh vực bảo mật bằng cách nhận diện đặc trưng phi cấu trúc của malware thay vì chỉ dựa vào chữ ký có sẵn. Nhờ đó hệ thống có thể cảnh báo ngay cả với những biến thể chưa từng xuất hiện (zero-day). Việc đào tạo mô hình liên tục từ dữ liệu thực tế giúp nâng cao độ chính xác và giảm thiểu cảnh báo sai, hỗ trợ đội ngũ đảm bảo an toàn vận hành hiệu quả hơn nhiều.
Tác động của AI trong việc gia tăng nguy cơ và giải pháp phòng thủ bằng AI thế hệ mới
AI không chỉ là con dao hai lưỡi trong lĩnh vực an ninh mạng khi vừa hỗ trợ hacker tạo ra các cuộc tấn công ngày càng tinh vi vừa cung cấp cho chuyên gia bảo mật những công cụ hữu hiệu để đối phó. Các phương pháp phòng thủ bằng AI thế hệ mới tập trung xây dựng lớp rào chắn đa tầng giúp phân tích sâu sắc đặc trưng từng email nhằm chuyển đổi những định dạng dễ bị lợi dụng thành dạng ảnh an toàn hơn mà vẫn giữ nguyên nội dung cần thiết cho người dùng.
EG-Platform sử dụng AI bảo vệ email trước các tấn công AI
AI giúp hacker tạo ra các cuộc tấn công tinh vi hơn
Nhờ khả năng học hỏi từ dữ liệu lớn, hacker sử dụng AI để mô phỏng phong cách giao tiếp thực tế của cơ quan Nhà nước một cách hoàn hảo hơn bao giờ hết. Điều này khiến người nhận khó lòng phân biệt giữa thư thật và thư giả dù nhìn sơ qua nội dung hay giao diện trực quan. Đồng thời AI cũng hỗ trợ tạo tự động hàng loạt biến thể thư nhằm vượt qua bộ lọc spam truyền thống.
Các biến thể thủ đoạn lừa đảo đa dạng như thông báo tăng lương, thưởng cuối năm
Không chỉ giới hạn ở chiêu trò thuế hoặc ngân hàng, hacker còn tận dụng thời điểm nhạy cảm như dịp cuối năm để tung ra những thông báo tăng lương hoặc thưởng nhằm kích thích sự tò mò và lòng tham ở người nhận. Những chiến dịch này đôi khi được phối hợp thêm với kỹ thuật xã hội nâng cao nhằm thuyết phục mục tiêu cung cấp thông tin cá nhân hoặc tải xuống file nguy hiểm.
Hệ thống phòng thủ đa lớp với phân tích đặc trưng email và chuyển đổi định dạng nguy hiểm thành hình ảnh an toàn
Giải pháp bảo mật thế hệ mới áp dụng kiến trúc đa tầng với việc kiểm tra từng thành phần cấu thành email: địa chỉ gửi, nội dung văn bản, đường dẫn liên kết cùng hoạt động của file đính kèm thông qua môi trường ảo hóa. Đặc biệt kỹ thuật chuyển đổi định dạng sang hình ảnh giúp vô hiệu hóa khả năng thực thi mã bên trong tài liệu đồng thời vẫn giữ nguyên phần hiển thị cần thiết cho người đọc.
Hiệu quả và ưu điểm của giải pháp bảo mật hiện đại so với phương pháp truyền thống
Khả năng chặn hơn 5,1 triệu email độc hại, tỷ lệ cao do AI tạo ra
Ưu thế phân tích hành vi vượt trội so với dựa trên signature và reputation truyền thống
Tối ưu cho ngôn ngữ tiếng Việt và thị trường an ninh mạng tại Việt Nam
Tuân thủ bộ tiêu chuẩn bảo mật quốc tế và được các tổ chức uy tín khuyến nghị
“Khuyến cáo từ chuyên gia và lời khuyên cho doanh nghiệp”
“Trong thời đại AI-Hacker ngày càng phổ biến, chuyên gia nhấn mạnh rằng phạm vi ảnh hưởng của các cuộc tấn công qua email giả mạo đã lan rộng không chỉ riêng lĩnh vực tài chính mà còn sang nhiều ngành nghề khác nhau tại Việt Nam.” Chuyên gia cũng cảnh báo rằng chỉ cần một tệp nhỏ chứa mã độc nếu không được kiểm soát kỹ càng có thể khiến toàn bộ hệ thống bị tê liệt hoạt động nghiêm trọng nếu thiếu phương án phòng thủ đa lớp hiệu quả.
